Omschrijving

Powerlines vormen de basis voor spectaculair klimwandontwerp
ONL [Oosterhuis_Lénárd] heeft een geautomatiseerd systeem ontwikkeld voor het ontwerp en de bouw van spectaculaire vrij vormgegeven klimwanden. Met behulp van dit systeem zijn vijf klimwanden ontworpen, verspreid over twee locaties in Amsterdam en Dordrecht. Dit totale project en het bijbehorende ontwerp- en productiesysteem vormen de inzending voor de Houtprijs 2012. De eerste twee klimwanden in de genoemde serie van vijf werden onlangs opgeleverd op het Leerpark in Dordrecht.

De voor ONL kenmerkende Powerlines sturen het ontwerp van dit nieuw ontwikkelde type klimwand. De vloeiende Powerlines geven vorm en richting aan de Powersurfaces, de wanden van de klimwand. Ze organiseren de oppervlaktes in honderden vlakken en de benadrukken de specifieke welvingen van de wanden, waardoor er een dynamische, ruimtelijke werking ontstaat. Het dynamische lijnenspel versterkt het perspectief van de klimwand, hierdoor beleeft de klimmer een uitzonderlijke reis naar de top. De lichtinval en veranderende weersomstandigheden zorgen voor een continu veranderend schouwspel door de schaduwwerking van de Powersurfaces. Het kleurenpalet van de wand is geïnspireerd op de natuurlijke kleuren van rotsformaties, die zelfs in zwart-wit zeer fotogeniek zijn.

Powersurfaces zijn in de regel dubbelgekromd en ontworpen volgens een volledige integratie van vormgeving en constructie. ONL heeft hiertoe een parametrisch ontwerpsysteem ontwikkeld, dat de klimmers in de gelegenheid stelt om zelf de hellingshoeken van de klimtrajecten te beheersen. Hiermee is de gebruiker mede-ontwerper geworden, en de belofte van participerend ontwerpen ingelost.

Deze omvangrijke klimwand van 450m² werd binnen twee weken gemonteerd, waar normaliter 3 tot 6 maanden voor staat. Deze spectaculaire tijdwinst is mogelijk dankzij het parametrische ontwerp van ONL en de efficiënte koppeling met de computergestuurde (CNC) productie. Hiermee zijn de eerste wanden van een serie van vijf klim- en boulderwanden, verspreid over twee locaties in Dordrecht en Amsterdam een feit. Deze eerste klimwanden bevinden zich in het nieuwe klimcentrum van Mountain Network op het Leerpark in Dordrecht. Voor deze locatie heeft ONL ook nog een boulderwand ontworpen, die ook op korte termijn voltooid zal worden.

Houttoepassingen
Het project bestaat uit drie klimwanden en twee boulderwanden verspreid over twee locaties in Dordrecht en Amsterdam. Deze wanden zijn volledig opgebouwd uit hout, zowel de dragende, als de niet-dragende delen. De wanden zijn volkomen vrij vormgegeven, geheel naadloos, volledig zelfdragend en compleet CNC geproduceerd. Bovendien zijn de wanden volledig demontabel en herbruikbaar. De basis van dit project wordt gevormd door het ONL, in samenwerking met ARCADIS en Mountain Network, ontwikkelde digitale systeem, waarmee deze wanden volledig vrij kunnen worden vormgegeven, geautomatiseerd worden doorgerekend en volledig geautomatiseerd worden geproduceerd.

Motivatie
Breed inzetbare methodiek om bijzondere architectonische expressie creëren
De door ONL [Oosterhuis_Lénárd] ontworpen klimwanden vormen een kompleet nieuwe benadering van het ontwerpen met houtconstructies. Met het door ONL ontwikkelde parametrische ontwerp en productiesysteem wordt het mogelijk om vrijgevormde, volledig zelfdragende, schaalconstructies in hout uit te voeren en deze volledig geautomatiseerd te realiseren binnen vooraf overeengekomen budgetten en deadlines. Dit biedt een scala aan nieuwe mogelijkheden voor architectonisch ontwerp met houtconstructies.

Het ontwikkelde ontwerpsysteem faciliteert het architectonisch ontwerpen op basis van Powerlines, zoals dat in vele ontwerpen van ONL wordt toegepast. Hierbij ontstaat een een bijzonder dynamische ruimtelijke werking en een krachtig lijnenspel dat het perspectief versterkt. Bovendien ontstaat er op de door de Powerlines vormgegeven vlakken een continu veranderend schouwspel van licht en donker, door de schaduwwerking van de minutieus ontworpen vlakverdeling. De door ONL opgezette innovatie maakt het mogelijk om bijzondere architectonische expressies in hout te creeëren in eenvoudige bouwwerken met beperkte budgetten.

De in dit project ontwikkelde methodiek is breed toepasbaar. De toegepaste elementen zijn binnen de ontwikkelde software eenvoudig uit te breiden tot bijvoorbeeld zelfdragende sandwich constructies, die het mogelijk maken om een vrijgevormde, zelfdragende, geisoleerde en wind- en waterdichte schil te maken. Het ontwikkelde concept biedt mogelijkheden om door te ontwikkelen naar een mass-customized toepassing van houtconstructies in vele toepassingsgebiden, zoals bijvoorbeeld woningbouw, waarbij elke gebruiker zijn eigen unieke ontwerp kan realiseren binnen een beperkt budget.

Het ontwerpsysteem maakt het bovendien mogelijk voor de klant, in dit geval het klimbedrijf Mountain Network, om de hellingshoeken van de klimtrajecten zelf in te stellen en te verifieren. Een applicatie om dit breed toepasbaar te maken zit inmiddels in de planning. De gebruiker is mede-ontwerper geworden, volledige participatie van de eindgebruiker in het ontwikkelingsproces is hiermee mogelijk gemaakt.

Het ontwerpsysteem van ONL gaat uit van volledige integratie van vormgeving en constructie, waarmee secundaire structuren en additionele materialen overbodig worden. Omdat alle onderdelen bijdragen aan de krachtenafdracht, kan de omvang van de individuele elementen geminimaliseerd worden. Bovendien zorgt deze volledige integratie voor een eenvoudig en flexibel droog montagesysteem, dat volledig demonteerbaar en dus hebruikbaar is, en bovendien met een minimale hoeveelheid afval geproduceerd kan worden, omdat de gehele productie CNC gestuurd is. Al met al een volledig duurzame benadering van product en proces.

Een andere belangrijke winst van de ontwikkelde bouwmethode, is de dramatische verkorting van de bouwtijd voor dergelijke projecten. De omvangrijke klimwand van 450m² in Dordrecht werd binnen twee weken gemonteerd, waar normaliter 3 tot 6 maanden voor staat. Dit is het resultaat van de opzet als montagesysteem op basis van volledige prefabricage, waarbij het maatwerk op de bouwplaats tot een minimum gereduceerd wordt en fouten worden voorkomen. Dit alles is mogelijk zonder dat het unieke karakter van de projecten verloren gaat of standaardisering moet worden toegepast. Een cruciale winst in het totale bouwproces. Dit is met behulp van het ontwikkelde ontwerpsysteem ook te realiseren voor andere toepassingsgebieden.

Korte omschrijving activiteiten inschrijver
Architectenbureau gespecialiseerd in non-standard parametrisch ontwerp en digitale collaboratieve ontwerpmethoden. Architect en ontwikkelaar van het ontwerp- en productiesysteem voor dit project.

Website: www.oosterhuis.nl