Update nov. 2014
De eerste voorbeeldwoning is recent gerealiseerd, bekijk de woning hier.

Samenvatting vernieuwing
Hieronder de BLOG van Anneke Dalhuisen welke het beste een introductie van het project beschrijft. Verdere beschrijving kan gevonden worden in de projectboeken/aanvullende informatie.

HEIJMANS ONE, here we come!
De stedelijke woningmarkten zitten op slot voor jonge eenpersoonshuishoudens. Nu hebben Heijmans en MoodWorks Architecture een oplossing bedacht: Heijmans ONE. Het eenpersoons verplaatsbare huis voor deze jonge ambitieuze doelgroep. ONE verbindt tijdelijk huren en tijdelijk locatiegebruik van braakliggende gronden in de stad. Met Heijmans ONE gaan we nu naar buiten. Op korte termijn zijn de eerste prototypes gereed. Pauzelandschappen Ik heb ze in mijn vriendenkring en hun verhalen zijn schrijnend. ‘Ik ging kijken naar een zolderkamer van € 700 per maand: waren er 80 gegadigden. Mijn pleidooi moest ik schrijven op een genummerde kaart, waarna ik met dit nummer op de foto moest!’ Een andere vriendin plaatste laatst haar kamer (16 m2 voor € 850 per maand) op Facebook, omdat zij met een vriendin ging verhuizen naar een appartement voor hen samen (€ 2.000 huur per maand). De Facebook-post leverde binnen vier uur 29 geïnteresseerden op… En dan heb ik het hier niet over studenten, maar over vrienden en vriendinnen van eind 20, begin 30: afgestudeerd en met een succesvolle carrière in het vooruitzicht. Tegelijkertijd zijn er centraal gelegen gebieden in de stad waar nu niks mee gebeurt: ‘pauzelandschappen’ die wachten op hun nieuwe bestemming. Tijdelijk gebruik is interessant, maar kunnen we hier en passant ook de ‘net-niet generatie’ helpen? De centraal gelegen plekken in de stad zijn er, de jonge singles zijn enthousiast en hun aantal groeit alleen maar verder door: tot 2050 komen er nog 200.000 bij.

Verplaatsbaar, voor één persoon
De net-niet generatie is ambitieus en wil na jaren in een studentenhuis nu een stap maken naar een eigen huis. Een huis met een tuin komt later, nu willen ze lopend of fietsend de stad in, met vrienden en voorzieningen om de hoek. Een huis waar je trots op kan zijn, ook al woon je er maar tijdelijk. Vanuit het tijdelijk gebruik van braakliggende gebieden komt daar een eis bij: het huis moet gemakkelijk verplaatsbaar zijn, zodat het op meerdere plekken te gebruiken is. Met een maximale huurprijs van circa 700 euro per maand als randvoorwaarde, want wonen mag niet ten koste gaan van andere leuke dingen in het leven, gingen wij in één team (ontwikkeling, ontwerp, bouw, regelgeving) en met een aantal co-makers aan de slag.

‘Klaar voor de markt….af!
Het idee kreeg snel vorm: Heijmans ONE, het verplaatsbare huis voor eenpersoonshuishoudens. Gebouwd met mooie, duurzame materialen, veel vrije hoogte en een eigen terras. Bedoeld voor één persoon, maar met genoeg ruimte voor logees en een tweepersoonsbed. ONE is door prefabricage snel te realiseren en kan, na de start van de definitieve bouw, weer eenvoudig elders worden geplaatst. Zo wordt tijdelijk gebruik toch weer heel duurzaam. Met deze combinatie van kleinschalige maakbaarheid en Hollandse ondernemersgeest willen we de stad vooruit trekken.
Sinds ik het huis aan mijn vrienden heb laten zien, krijg ik telkens de vraag: ‘Wanneer kunnen we er nou in?’ Ook enkele gemeenten, corporaties en beleggers die we onze oplossing hebben voorgelegd zien goede mogelijkheden voor ONE. In de Tweede Kamer klonk recent de roep om ‘starterscontracten’: maak het mogelijk om jongeren die het ouderlijk huis of studentenwoning verlaten een tijdelijk starterscontract voor een huurwoning aan te bieden. De gemeenten Amsterdam en Utrecht zien hier veel in.
Ook de Rabobank signaleert de urgentie en ziet kansen voor tijdelijke huisvesting. Maar, creatief met de vraag uit de markt omgaan is één, een concept voor verplaatsbare eenpersoonswoningen succesvol in die markt zetten is twee. Daarom mijn oproep aan partijen binnen en buiten de sector om mee te doen! We zijn op zoek naar investeerders, innovatieve woningbeleggers, of misschien wel partijen die ervaring hebben met andere verdienmodellen als lease, crowdfunding of coöperaties? Niet in de laatste plaats willen we in gesprek met de Rijksoverheid over het vormgeven van tijdelijke huurcontracten. Maar ook gemeenten kunnen helpen door creatief met de bestaande kaders om te gaan. Pas bijvoorbeeld de leegstandswet toe op Heijmans ONE. Dan kunnen we wel tijdelijke huurovereenkomsten afsluiten. Geef met een reguliere procedure een vergunning voor plaatsing van de huizen; dat scheelt weer 12 weken.
Heijmans ONE is in zijn huidige ontwerp al erg duurzaam, maar onze droom is om de huizen uiteindelijk energieleverend, Cradle to Cradle en zelfvoorzienend te maken. Heijmans legt nog voor de zomer de laatste hand aan de eerste huizen, die we op het terrein van SPARK in Rosmalen zullen plaatsen. De eerste twee huizen dienen als prototype voor nieuwe toepassingen die helpen deze droom waar te maken.

Motivatie

Knelpunten die door de vernieuwing zijn verbeterd of opgelost
De Heijmans ONE op veel verschillende terreinen innovaties doorvoert.

Braakliggende terreinen tijdelijk ontwikkelen
De mogelijkheid om met een geringe investering woningbouw te ontwikkelen op terreinen die voor de komende 5 jaar nog niet ontwikkeld worden. In de toekomst kan dit zelfs 10 jaar zijn met de nieuwe tijdelijke vergunning regels. Er zijn natuurlijk nog meer mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan het bouwen van tijdelijke huisvesting bij renovatie of nieuwbouw projecten waarin bewoners tijdelijk in de buurt kunnen wonen.

Naar de vraag toe gaan
Doordat de woning verplaatsbaar is, kan zowel bij eerste plaatsing, maar ook bij verplaatsing, altijd een nieuwe locatie gekozen worden waar een hoge behoefte is aan dit type woning. We zoeken de doelgroep dus op!

Nadruk op beleving
Wonen gaat niet enkel om de m2 leefruimte. Het is met name het trots en enthousiast kunnen zijn over je eigen woning. De Heijmans ONE zoekt met haar vide, grote raampartijen en terras, naar een woonervaring die dit bij mensen bereikt. De houten draagconstructie is geheel zichtbaar en maakt onderdeel uit van de warmte en sfeer beleving van het natuurproduct hout. Dit op een manier dat juist het industriële met het natuurlijke samengaat.

Grote mate van vrijheid
Het creëren van een eigen identiteit binnen het concept is essentieel. De massiefhoutconstructie maakt het mogelijk om binnen het prefabricage proces verschillende dak nokken en indelingen te realiseren. Dit levert een gevarieerd beeld. Het basis ontwerp is dan ook bewust asymmetrisch ontworpen zodat doormiddel van spiegeling een gevarieerd dak landschap ontstaat. Tevens is er voor investeerders een grote vrijheid in het kiezen van bekledingsmaterialen waardoor de flexibiliteit en inpassing van het ontwerp gegarandeerd is.

Géén container maar een woning
We hebben er uitdrukkelijk voor gekozen om een woning te ontwerpen die verplaatsbaar is. Het is geen container die omgebouwd is tot woning.

Slechts 2 bouwcomponenten
De woning bestaat slechts uit 2 compleet geprefabriceerde onderdelen. Deze worden verticaal met elkaar gekoppeld. Een tussenvloer verzorgd de doorkoppeling van leidingen en installaties. De componenten voldoen geheel aan de vervoerseisen en kunnen getransporteerd worden zonder convoy exeptionel. De modules zijn ongeveer 9x3,5m en binnen de maximum hoogte van 3,6 meter.

Een zo dun mogelijk pakket
De massiefhouten panelen leveren een geheel stabiele draagconstructie met een zeer geringe paneeldikte van 80 resp.100mm. Hieraan wordt een Kingspan Kooltherm K8 van 63mm toegevoegd. Dit levert uiteindelijk (na toevoeging regelwerk en gevelbekleding) een totaalpakket van 220mm, met een RC van circa 4,5.

Verticale koppeling
Voor het simpel kunnen koppelen-en ont- koppelen van de woningen, zowel esthetisch als constructief, is een combinatie gezocht van een houten doorlopende kloosterverbinding en 2 staalframes aan de voor- en achtergevel van de woning. Deze staalframes vormen tevens de afdeklijst aan de kopse zijde. De integratie is gedaan van functionaliteit, duurzaamheid en stabiliteit waarin elk materiaal zowel architectonisch als constructief een functie draagt. De stalen frames bevatten tevens de noodzakelijke ankerpunten voor verplaatsing.

Collectieve energie
Dit knelpunt is momenteel nog in ontwikkeling. De filosofie van de Heijmans ONE streeft echter naar een eenvoudige tijdelijke terreininrichting waarin een groep woningen gezamenlijk één hoofdaansluiting heeft aan het net. Via deze aansluiting wordt tevens energie teruggegeven aan het net. De huidige ontwikkeling is bijvoorbeeld aan het kijken of het mogelijk is een co-operatie rond een woonproject op te richten zodat met één aansluiting voldaan kan worden.
EdM/RBo/1420178-Innovatie

Vaste huurprijs, geen verassingen
De Heijmans ONE wil één prijs bieden voor elke huurder waarin, net als belminuten van je mobiel, een bepaalde hoeveelheid gebruik reeds is opgenomen. We willen zoveel mogelijk onduidelijkheid voor de huurder wegnemen. Wij zien de Heijmans ONE als een product dat écht voor de doelgroep is ontwikkeld en deze zo goed mogelijk wil gaan bedienen.

Redenen waarom het onderwerp de concurrentiepositie van hout of houtproducten verbetert
Hout binnen verplaatsbare Architectuur
De Heijmans ONE laat zien dat houtconstructies en houtbouw in de Nederlandse woningbouw op grote schaal toegepast kan worden voor flexibele bouwconcepten. We leven in een tijd waarin bouwconcepten volop in ontwikkeling zijn. Verplaatsbaarheid en her-inzetbaarheid spelen hier een grote rol. Dit project/product laat zien dat hout hier een prachtige en sterke rol kan vervullen.

Hout binnen sociale woningbouw
Dat sociale woningbouw en houtconstructies goed samengaan, dit draagt bij aan de concurrerende kracht
van houtconstructies ten opzichte van de overheersende betonbouw. Het is mogelijk in hout!

Cradle2Cradle draagconstructie
Dat het met massiefhouten draagconstructies mogelijk is Cradle2Cradle constructies te realiseren, dit draagt
bij aan de bekendheid van het houten bouwsysteem en de koppeling aan een actueel thema als duurzaam
bouwen.

Grote partij, veel locaties, veel bekendheid
De omarming van massiefhout als bouwproduct door een grote bouwpartij als Heijmans draagt bij aan de
algemene bekendheid en het vertrouwen in het product hout. Naast de vele locaties van Heijmans zelf zien
we grote kansen bij andere partijen zoals gemeentes en woningbouwcoöperaties. Wellicht in de toekomst
zelfs het buitenland!

Prefabricage en massa
Massiefhout en hout als product in het algemeen zal extra bekend komen te staat als een product dat zich uitstekend leent voor moderne bouwconcepten waarin prefabricage en massaproductie een grote rol spelen.

Inschatting van de toename van het houtgebruik ten gevolge van de vernieuwing
Dit product bewijst dat houtmassiefbouw in staat is om als product omarmt te worden in de sociale woningbouw én flexibele woonconcepten. Het doel is om in de eerste 2 jaar 100 woningen te realiseren.
Elke woning heeft ongeveer 210 m2, 18 m3 aan massiefhout voor de hoofddraagconstructie. Voor de eerste 100 woningen hebben we het dus over 1.800 m3 massiefhout. Daarnaast is er natuurlijk nog de gevelbekleding.
Dit project baant daarnaast ook de weg vrij voor andere houten woon-, recreatie- en werkconcepten. Het succes van deze woning zal gevolgd worden door nieuwe productontwikkeling op basis van dit bouwsysteem.

Mate waarin de vernieuwing bijdraagt aan duurzaam bouwen
Flexibiliteit
Wij geloven dat duurzaam bouwen ook betekend dat een gebouw zo goed mogelijk aansluit op aanwezige behoeftes. Door de verplaatsbaarheid van de woning benaderen wij een andere vorm van duurzaamheid, namelijk die van aanpassing en flexibiliteit. De Heijmans ONE draagt bij aan het ontwikkelen van lege terreinen én verzorgd in een zeer korte ontwikkel/bouw periode woonruimte op deze locaties.

Cradle 2 Cradle / Levenscyclus gedachte
De Massiefhouten draagconstructie is geheel Cradle2Cradle. Daarnaast is het ontwerp geheel opgebouwd uit droge verbindingen zodat de houtconstructie, maar ook andere bouwdelen, aan het einde van de levensfase makkelijk hergebruikt kunnen worden. We verwachten dat de Heijmans ONE minimaal 30 jaar meekan, hierna zit de grootste waarde dus nog steeds in de in de woning aanwezige materialen. Deze kunnen gemakkelijk opgenomen worden in de hergebruik-economie.

Innovatie en onderzoek platform
Een belangrijk onderdeel van de Heijmans ONE is de doorontwikkeling. Voor de prototypes worden verschillende installatieconcepten uitgedacht en met de loop van jaren zullen nieuwe technische ontwikkelingen in nieuwe versies van de Heijmans ONE verwerkt worden. Onze droom is dan ook om de woning geheel zelfvoorzienend & cradle2cradle te krijgen. We verwachten bijvoorbeeld dat we in de toekomst naast energieopwekking ook energieopslag in de woning kunnen opvangen om daarmee de autarkische visie van de woning te halen. Naast deze all-electric ambitie zijn er ook innovaties om regelgeving gebied. Denk bijvoorbeeld aan het mogelijk maken van gezamenlijke (per woonproject) energielevering.

Wanneer heeft de ontwikkeling plaatsgevonden?
Deze is begonnen in januari 2013 en nu in de prototype fase.

De ontwikkeling van de Heijmans ONE is voortgekomen uit het TU Eindhoven afstudeerproject van ir. Rudy van Beurden bij Heijmans vastgoed in 2013. Rond maart 2013 is MoodWorks Architecture betrokken bij het project en is een gecombineerd projectteam van Rudy van Beurden (TU/e), Tim van der Grinten (MoodWorks Architecture), Tom Köhler (Heijmans gebiedsontwikkeling) en Anneke Dalhuisen (Heijmans vastgoed) met de verdere uitwerking begonnen. Inmiddels is het product in de prototype fase waarin de ontwikkeling en bouw van 2 prototypes voorop staat. Na de presentatie van de prototypes deze zomer zal begonnen worden met de eerste daadwerkelijke projecten op leegstaande bouwterreinen van Heijmans. Voor de komende 2 jaar zullen MoodWorks Architecture en Heijmans de woning verder ontwikkelen en uitrollen als dé woning voor kleine één persoons huishoudens.

Waar is de vernieuwing toegepast en/of verkrijgbaar?
De Heijmans ONE is na de zomer verkrijgbaar bij Heijmans. Naast projectmatige ontwikkeling kunnen de woningen óók los verkocht worden.

Korte omschrijving activiteiten inschrijver
Na mijn afstuderen aan de Technische Universiteit Eindhoven ben ik mijn eigen architectenbureau begonnen in augustus 2013. Aanleiding hiervoor was de doorontwikkeling van de Trek-in, de verplaatsbare duurzame trekkershut van sloopmaterialen. Met de Trek-in junior zijn we nu begonnen de productontwikkeling uit te breiden met meerdere varianten.
Sinds deze start heb ik mij als doel gesteld duurzame productontwikkeling en architectuur samen te brengen in MoodWorks Architecture. Deze – vaak mobiele – architectuur speelt in op actuele maatschappelijke ontwikkelingen en heeft veel ruimte voor experiment en innovatie. MoodWorks Architecture ontwikkeld flexibele woon-werk- en recreatie concepten in hout. De Heijmans ONE is het meest recente project én de eerste mobiele woning die we hebben kunnen ontwikkelen.
Naast architectuur specialiseert MoodWorks Architecture zich ook in visualisaties en animaties. Het zichtbaar- en voelbaar maken van creatieve projecten is belangrijk. Door deze gedurende het hele ontwerptraject een rol te laten spelen is de waarde van visualisaties véél groter dan enkel bij de eindpresentatie. Deze manier van werken levert tevens een mooie kruisbestuiving met architectuur projecten.
Met de Heijmans ONE hebben we een nieuwe stap genomen in de ontwikkeling van houtarchitectuur in de Nederlandse woningbouw. Een mobiele houten woning!

Website: www.moodworksarchitecture.com