Omschrijving
De kliniek Kortdurende Behandeling is een opnamegebouw van 3.200 m2 en bestemd voor 39 cliënten inclusief de benodigde voorzieningen. De kliniek maakt onderdeel uit van het door ons ontwikkelde masterplan voor de locatie van Pro Persona - GGz Nijmegen aan de Nijmeegsebaan.
In het opnamegebouw kunnen cliënten met een tijdelijke terugval van een andere locatie of vanuit een ambulante situatie worden opgenomen voor intensieve behandeling.
Het gebouw ligt samen met nog drie te bouwen klinieken aan de rand van het stuwwalbos dat deel uit maakt van de ecologische hoofdstructuur. Om de overgang van het gebouw met de bosrand zo veel mogelijk te verbijzonderen is gekozen voor een gebouw met een grotendeels houten geveltoepassing aan de bosrand en een stenen toepassing in het omringende bos.
De kliniek bestaat uit gesloten- en open woongroepen waarbij naast het wonen het tijdelijk verblijven in de kliniek een uitgangspunt is geweest voor het ontwerp. De twee toegepaste verschillende materialen representeren het formele karakter van de kliniek & behandeling en het informele karakter van het wonen & herstel.
Deze kenmerken zijn door middel van een grove gemetselde stenen onderbouw en een gedifferentieerde houten bovenbouw nader vorm gegeven. De stenen onderbouw is gemetseld met een gebroken betonsteen en sluit zo aan bij de aangrenzende bestaande bebouwing. De bovenbouw wordt voorzien van horizontale houten banden. De horizontale banden zijn vervolgens weer opgebouwd uit horizontale lamellen. Door de ruimte tussen de horizontale banden en de lamellen wordt de expressie en kleur van het gebouw op verschillende wijzen waargenomen. De eenheid in het gebouw en de open uitstraling van het gebouw wordt mede door de stenen als ook door de houten ronde hoeken gemaakt. Bij de ronde hoeken in de houten gevel ontstaan door, het torderen van de houten lamellen in overgang naar de ronde hoeken en het buigen van de lamellen in de ronde hoeken, open en gesloten geveldelen in de overgangen naar de verschillende gevels.

Houttoepassingen
In het project is op een houten binnenspouwblad een gevelbekleding ontworpen waarbij: functionaliteit (zonwering, borstwering), uiterlijk (ronde hoeken, horizontale banden), duurzaamheid (onderhoudsvrije houttoepassing) en traditionele bouwsystemen (lamellen-keperlatten, buigen-torderen) gedetailleerd zijn samengevoegd tot één gevelbeeld.

Motivatie
Het opname gebouw met de houten gevel is (zoals aangegeven in de omschrijving van de bijdrage) vanuit het gevraagde programma ontworpen met het doel om de tijdelijkheid van het verblijf te benadrukken en zelfs te stimuleren zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van het verblijf waarvoor de term wonen bij voorkeur in de zorg een normale en eerlijke wijze van herstel verwoord. Een kliniek als woongebouw met herkenbare leesbare elementen net als het gevoel van wonen in een kliniek waardoor een aangenaam verblijf het herstel van de cliënt versneld.

De eerlijke toepassing van materialen als steen en hout en de gedifferentieerde houten gevel heeft het bijzondere doel van de GGz Nijmegen in het ontwerp vertaald.
De houten gevel is vormgegeven door horizontale banden en verticale repeterende latten. De horizontale banden zijn opgebouwd uit schuin geplaatste lamellen of louvres. Ter plaatse van de kozijnen hebben de lamellen een zonwerende functie. De horizontale lamellen zijn bevestigd aan verticale (keper)latten. Door het samenspel tussen de gesloten horizontale banden en de ruim gespatieerde verticale latten ontstaat er een houten raster over de gevel waar diverse bouwkundige onderdelen als kozijnen, borstweringen en afdekkappen zijn opgenomen.

De toegepaste houtsoort is Accoya, een houtsoort dat door behandeling met zuren (azijnzuur) niet meer aangetast kan worden door biologische invloeden die schimmels en houtrot veroorzaken. De houten gevel heeft hierdoor geen verdere bescherming meer nodig. Vanwege de gewenste kleur en uitstraling hebben wij alle houten geveldelen als fijn bezaagd uitgevoerd. De oppervlakte van het hout laat door deze bewerking zijn tekening en structuur duidelijker zien. Door een afwijkende wijze van zagen toe te passen en vervolgens niet zoals gebruikelijk te schaven en te schuren wordt de uiteindelijke uitstraling van de gevel hier mede door bepaald. Als laatste hebben wij in overeenstemming met het gehele gebouw het hout op kleur gebracht met een gekleurde, gepigmenteerde olie. (‘Sansin’ / ‘Olympic Stain’)

Voor de uitvoering van de Accoya houten gevel met lamellen en keperlatten hebben wij in het ontwerp voor een duidelijke en leesbare uitvoering gekozen. In de eerste indruk is een traditionele uitvoering in het werk van verticale keperplatten en horizontale lamellen duidelijk zichtbaar. Om de keperlatten met een hart op hart afstand van 900 mm te bevestigen op de achterconstructie, een houten binnenspouwblad, is hier in de ruwbouw al rekening mee gehouden zodat er geen (onnodige) extra houten achterconstructie benodigd is.
Bijzonder aan het ontwerp van de lamellengevel is de toevoeging van de ronde hoeken. Hieraan is tijdens het ontwerp veel aandacht besteed om een en ander mogelijk te kunnen gaan maken in de uitvoering. Wij zijn hier nogmaals teruggevallen op traditionele bewerkingen van de moderne verduurzaamde Accoya houten geveldelen. Door intensieve samenwerking met nog één van de weinige in Nederland resterende houtbuigerijen hebben we in verschillende testfasen de lamellen weten te buigen en ook weten te torderen.

Onze doelstelling om een heldere en verfijnde gevel te ontwerpen is door middel van verschillende nieuwe, bestaande en oude technieken voor het bewerken van hout mogelijk. De variatie in expressie en kleur is hierdoor in het gebouw op verschillende wijzen waar te nemen.
De toepassing van een modern verduurzaamd hout, traditionele bouwwijzen van een keperlat en een lamel en een buigerij die het modern verduurzaamd hout (met enige aanpassingen) met een beproefde werkwijze weer kon buigen maakt het ontwerp van de houten gevel bijzonder en laat zien dat nieuwe toepassingen en oude, uiteenlopende technieken in de houtbranche een substantiële bijdrage hebben geleverd aan de vormgeving en de uitvoering.

Korte omschrijving activiteiten inschrijver
BogermanDill Architecten heeft ervaring opgedaan in woningbouwprojecten van verschillende aard en omvang. Door afwisseling van woningbouwprojecten met projecten in de utiliteitsbouw is in 2005 het werkgebied uitgebreid naar de gezondheidszorg. Hier komen de aspecten en ervaring van beide sectoren goed van pas bij het vernieuwingsvraagstuk van huisvesting in de gezondheidszorg.

Website: www.bogermandill.nl