Omschrijving
Kan een gebouw duurzaamheid inzichtelijk maken voor peuters en kleuters? Kraaijvanger doet hier een poging toe met het nieuwe Early Childhood Center van de American School of The Hague. Het bureau koos voor veel hout en zichtbare duurzame energie- en waterbronnen, in de opzet van een boerenerf. Als een serie houten gebouwen rond een gerestaureerde zestiende-eeuwse boerderij is het Early Childhood Center vormgegeven. Zo sluit het perfect aan op het kleinschalige karakter van de omgeving. Op de locatie waar de school staat, stond de zestiende-eeuwse boerderij Ter Weer. Deze is gerestaureerd huisvest de administratieve ruimtes. Ook handbalvereniging Olympia '72, die er al was gevestigd, heeft opnieuw een clubhuis gekregen op het terrein. De school biedt plek aan 230 kinderen van drie tot zes jaar oud en omvat twaalf klaslokalen, een gymlokaal, een kinderdagverblijf, een cafetaria en een multifunctionele ruimte.
Het gebouw is een laag de grond in geduwd om de monumentale boerderij niet in de schaduw te zetten. Dankzij een verlaagd speelplein en een talud gaat dit niet ten koste van de daglichttoetreding.

Houttoepassingen
Door de toepassing van houten draagconstructies, kappen en houten delen als gevelbekleding is de referentie aan een boerenerf versterkt. De school had als ambitie de leerlingen op een educatieve en interessante manier in contact te brengen met duurzaamheid. Houtsystemen lenen zich hier bij uitstek voor. Daarom is gekozen voor een draagconstructie met houten balken, kolommen en vloeren zonder verlaagde plafonds. De constructie blijft dus in het zicht. We hebben houten kanaalplaatvloeren gebruikt, met kleine perforaties, zodat ze ook het geluid absorberen. Ook de ledverlichting is in de vloer opgenomen.
Het was een hele uitdaging om te werken met houtsystemen die in het zicht blijven. In het najaar van 2012 was er een hele natte periode en toen moest het gebouw helemaal worden afgedekt. In de ruwbouwfase moest al rekening worden gehouden met de kwetsbaarheid van het bouwmateriaal.
Zowel de gevel als het dak zijn bekleed met Accoya. De dakbedekking is daarbij een esthetische toevoeging die als een laag over het functionele kunststofdak ligt. De goten waar het kunststofdak op afwatert, zijn onzichtbaar achter het hout afgewerkt.

Motivatie

Kwaliteit ontwerp
Om de monumentale boerderij de aandacht te geven die het verdient, met al zijn verfijnde details en materialisering, zijn de nieuwe gebouwen zo abstract mogelijk ingepakt met hout. Ter versterking hiervan zijn de delen aan de langszijde verticaal georiënteerd. Gevel en dak lopen naadloos in elkaar over, met verholen goten en achtergevelde regenpijpen. De afwezigheid van detail en ornamentiek maakt dat een krachtig beeld is ontstaan. Eenheid scheppend zijn een kleine corridor tussen hofstede en entreegebied en een grotere op de verdieping tussen de entree en de school, beide contrasterend uitgevoerd in staal en glas.
Het naar beneden geklapte landschap in de vorm van een talud is een briljante oplossing om boerderij Ter Weer niet te overschreeuwen en tegelijkertijd genoeg daglicht het gebouw in te krijgen. De verdiepte verdieping is voorzien van grote puien en kozijnen.

Bijdrage aan imago hout
Wanneer komen peuters en kleuters in aanraking met de architectonische kwaliteiten van hout? In het Early Childhood Center van de American School The Hague komen ze daar al vanaf 3 jarige leeftijd mee in aanraking. Het schoolgebouw zit blijvend in de herinnering van mensen. Zo roept het afbreken van een school ook altijd vele emoties op. Op dezelfde manier verankert deze houten school zich in het geheugen van de leerlingen.

Vernieuwende aspecten en andere bijdragen aan de houtarchitectuur
Het liefst had de architect het hele gebouw, ook de binnenkant, in hout uitgevoerd. Maar dit werd te ingewikkeld, zo zouden de afmetingen te zwaar worden. Het gebouw ademt echter aan alle kanten hout uit. Je kunt het als het ware ruiken. Dit komt doordat alle toegepaste materialen zorgvuldig zijn geordend en dat in alles wat zich in het zicht bevindt hout de overhand voert.

Duurzaamheidsbijdrage
Het gebouw heeft geen label, omdat de opdrachtgever Breeam te duur vond. Hij wilde zijn geld liever uitgeven aan duurzame maatregelen.
Zo zijn er geen kitten of andere ongezonde materialen gebruikt. Op de vloeren ligt linoleum en bamboe, er is uitvoerig gekeken naar verschillende soorten natuurlijke verven, en de kozijnen die niet van hout zijn, zijn val aluminium. Op de daken ligt mossedum en daarnaast is een warmte-koudeopslag toegepast.
Maar het bijzonderste aan het gebouw is dat het duurzaamheid inzichtelijk maakt voor peuters en kleuters. Zo belicht het talud een ander duurzaam aspect van de huishouding, namelijk het gebruik van regenwater voor de toiletten. Dit wordt zichtbaar via het talud naar een reservoir gevoerd. Ook zijn de PV-cellen zichtbaar aangebracht op het glazen dag van het atrium.

Korte omschrijving activiteiten inschrijver
Wij maken omgevingen die mensen raken. Omgevingen waar mensen beter werken, veel leren en genieten, zoals openbare interieurs, publieke gebouwen en stukken stad. Plekken waar unieke ontmoetingen plaatsvinden, waar mooie herinneringen worden opgebouwd en waar belangrijke beslissingen worden genomen.
Bij deze complexe opgaven zijn wij betrokken vanaf de eerste schetsen tot en met de feestelijke opening. Met hetzelfde timmermansinstinct als sinds de oprichting in 1927, maar ook met alle kennis, aanpassingsvermogen en visie sindsdien opgebouwd.

Website: www.kraaijvanger.nl

Foto's: Ronald Tilleman