Omchrijving
Ontwerp een kerk volgens de traditionele doopsgezinde principes: met duurzaamheid hoog in het vaandel, de mens centraal en met ruimte voor ontmoeting. De eerste doopsgezinde kerken waren schuur- en schuilkerken. Eenvoudige ontmoetingsruimten waar men samenkwam rondom de bijbel. De inrichting was sober en zo puur mogelijk. Geen afleiding, geen ornamentiek, als voorwaarde voor concentratie en samen zijn. Het nieuwe kerkje op Mennorode verwijst naar die tijd.

Het gebouw bestaat uit één grote kenmerkende ruimte waarin stevige vurenhouten spanten de sfeer bepalen. De schuurachtige kerk heeft een modern jasje gekregen doordat het gebouw halverwege een verbreding heeft. Zo gaat de smallere ingang over in een ruime kerkzaal met een glazen achterwand. Een knik in het dak en in de gevel accentueert de overgang. Extra toevoeging is een buitenkerk, waar bij mooi weer in de open lucht gekerkt kan worden. De binnenafwerking is opgebouwd uit gebruikte houten vloerdelen. De buitenzijde, zowel dak als wand, is bekleed met shingles van Frans acacia, duurzaam geteeld in snoeibossen. De wanden en dak zijn geïsoleerd met Isovlasdekens, samengesteld uit vlasvezels. Mennorode gaat op den duur zelf de energie leveren door middel van een warmte-koude-opslag.

Het nieuwe kerkje wordt gebruikt voor vieringen en andere functies die met kerkelijk gebruik te maken hebben. Gastvrijheid is een belangrijke notie. De kerk is de hele dag open en iedereen die dat wil kan er binnen lopen. Er is een stiltehoek voor bezinning, rust en meditatie.

Houttoepassingen
Behalve de vloer, ramen en de fundering is het hele gebouw van hout.

Motivatie
Vormgeving
De kerk is geheel gebouwd van hout, op de vloer en de fundering na. Het staat midden in het bos en bovendien is hout volledig CO2-neutraal. Daarbij is het natuurlijk gewoon erg mooi. Basis voor het uit één ruimte bestaande ontwerp (7 meter hoog en 17 meter diep) vormt de oude doopsgezinde schuurkerk. Een schuilkerk gevestigd in een gebouw dat er van buiten uitziet als een schuur en ook van binnen soberheid uitstraalt. De eenvoudige ontmoetingsruimten – opgericht vanaf de 16de eeuw – hadden een zo puur mogelijke inrichting, zonder afleiding en ornamentatie. Dit gebouw is een schuurkerk in een modern jasje.

Dat is gerealiseerd door een verbreding in de plattegrond aan te brengen, zodat de entree overgaat in een ruime kerkzaal met glazen achterpui. De kerk waaiert aan de westkant als het ware uit. Van 7 meter op zijn smalst naar 11 meter op het breedste gedeelte. Een knik in het dak- en gevelvlak vormt de overgang.

Bepalend voor het beeld en constructie van de kerk zijn de 18 vurenhouten spanten, die vrijwel allemaal anders van afmeting zijn. Dat maakte het gebouw tegelijkertijd complex; er waren maar liefst 180 tekeningen nodig om de maatvoering exact goed te krijgen. Naast de opvallende, karakteristieke vurenhouten spanten zijn ook de wanden en het dak zeer bepalende voor het uiterlijk van het gebouw. Deze zijn bekleed met shingles, ofwel kleine latten van acaciahout uit Franse bossen. De shingles worden als een soort dakpannen over elkaar gelegd.

Kwaliteit
De kerk is gebouwd door Van Ouwendorp Bouwbedrijf in Elspeet. Voor dit soort bijzondere klussen heb je vakmensen nodig die begrijpen wat de bedoeling is. Deze mensen voelden dat heel goed aan en hadden er bovendien enorm veel plezier in. Dat heb je echt nodig.

Duurzaamheid
De shingles van acaciahout zijn gesnoeid, dus er is geen boom voor omgehakt. Daardoor zijn de stukken hout kleiner, maar voor shingles is dat heel geschikt. Het wordt ook veel toegepast in bosrijke landen als Canada, Amerika en Scandinavië. Ook is er 'tweedehands' hout gebruikt bij de bouw. De binnenwanden zijn namelijk afgewerkt met hout dat afkomstig is uit een oud klooster in de buurt van Rotterdam. De balken in de voor- en achterpui zijn van Veluws eikenhout. Hout is het meest natuurlijke, warm aandoende materiaal voor dit gebouw – en het is CO2-neutraal.

Om de relatie met de omgeving sterker te maken, is ervoor gekozen om de achtergevel zo veel mogelijk open te houden en daar de beglazing te concentreren. Daarmee profiteert het interieur in de herfst, winter en lente van passieve zonne-energie. Wat dan nog aan verwarming nodig is, komt straks van een warmte-koude-opslag. Vooralsnog wordt het hele gebouw, evenals de rest van het naastgelegen conferentiecentrum, verwarmd door de warmte van een vuilverbrandingsinstallatie in de buurt.

Het meeste hout wat nu in het gebouw zit is demontabel en eventueel te gebruiken voor een volgende bestemming.

Imagoversterking van de branche
Hout heeft een tijdloze elegantie en eenvoud. In de moderne tijd met een ruime keuze aan bouwmaterialen is het bijzonder dat je een volledig gebouw van hout alleen kan maken. De schoonheid zit mede in het materiaal zelf.

Korte omschrijving activiteiten inschrijver
FARO werkt graag met opdrachtgevers aan projecten met een grote maatschappelijke betrokkenheid. Deze betrokkenheid uit zich zowel in werkwijze als in het gebouwde resultaat. Sociaal, ecologisch en architectonisch zijn de trefwoorden.

Website:www.faro.nl