Crystal Court, Amsterdam

• Categorie: Woningbouw
• Inschrijver: Tangram Architecten
• Eigenaar: VVE Crystal Court
• Aannemer: Hillen & Roosen, Amsterdam
• Opdrachtgever: Hillen & Roosen, Amsterdam
• Architect: Tangram Architecten, Charlotte ten Dijke en Bart Mispelblom Beyer
• Constructeur: van Rossum Raadgevende Ingenieurs bv, Amsterdam
• Gebruiker: VVE Crystal Court

Beschrijving
Crystal Court in Buitenveldert is voortgekomen uit een prijsvraag in 2001, geïnitieerd door het gemeentebestuur, gericht aan ontwikkelaars en hun architecten voor het ontwerpen van opvallende objecten op verschillende rotondes.

De specifieke opdracht voor locatie ‘de Kamp’ betrof het realiseren van een wooncomplex met ongeveer 40 ruime woningen (samen circa 8.000m²) aan de rand van het Amstelpark in Buitenveldert. Dit op een locatie die op het eerste gezicht weinig ruimte bood voor extra bebouwing. Het uiteindelijke ontwerp heeft op deze compacte locatie een hoge dichtheid bereikt zonder het zicht van de wijk op het park te belemmeren.

Een kernpunt in het ontwerp was het behoud van dit zicht. De oplossing was het stapelen van de woningen in vier afzonderlijke sculpturen, die slechts een minimale voetafdruk op de grond hebben. Het woonoppervlak neemt toe met de hoogte, wat resulteert in unieke doorzichten en een diversiteit aan woningtypen. Elke woning is uniek in benadering, opzet en typologie, met sommige woningen die drie of zelfs vier gevels hebben. Bewoners hadden volledige vrijheid in de indeling van hun woning, wat voor de doelgroep een aantrekkelijke kwaliteit bleek. De woningen kunnen worden gezien als ‘vrijstaand gestapeld’.

De ruimte tussen de sculpturen is omgeven door glas, wat een semi-binnenklimaat creëert. De aangrenzende parkruimte vloeit in de vorm van een watertuin over de parkeerkelder heen het gebouw binnen.
De kas die de woonsculpturen verbindt, dient meerdere doelen: als sociaal veilige overgangszone, als wintertuin voor de woningen en als klimaatbuffer, wat resulteert in een gunstig energieverbruik. Het water in de tuin dient als visueel element, natuurlijke luchtbevochtiger en privacybescherming voor de lager gelegen woningen. De collectiviteit van het gebouw wordt versterkt door de ruimtelijkheid van de kas en de beschikbare services, zoals een wasservice en catering.

De unieke stapeling van volumes, waarbij het volume toeneemt met de hoogte, zorgt voor een ongebruikelijke ruimtelijkheid, zowel in de gemeenschappelijke entree als in de woningen zelf. Het ontwerp streeft naar een sterke integratie van het gebouw met zijn omgeving.

Voor de constructie met grote overstekken zijn nieuwe technieken gebruikt, bestaande uit een combinatie van geprefabriceerd en ter plaatse gestort beton met holle vloeren. Het evenwicht is bereikt door de vier gebouwdelen met elkaar te verbinden. Voor de gevelafwerking is gekozen voor lichtgewicht hout; Western Red Cedar met een ‘White Wash’ in twee transparante lagen, passend bij de omgeving.

Motivatie
In onze snel veranderende en complexe samenleving, vooral in stedelijke gebieden, wordt de noodzaak voor verdichting en intensivering van het stedelijk weefsel steeds duidelijker.

Architecten moeten met nieuwe concepten voor stedelijk leven komen, die antwoorden bieden om de stad leefbaar te houden. Verdichting moet gezien worden als een kans voor nieuwe ruimtelijke kwaliteit, waarbij aandacht voor menselijke schaal, tactiliteit en de overgang van openbaar naar privé essentieel zijn. Nieuwe woon- en werkconcepten moeten uitdagingen zoals sociale veiligheid, privacyverlies en identiteitsverlies adresseren.

Daarnaast is de menselijke behoefte aan groen, water en natuurlijke elementen cruciaal in de bebouwde omgeving. Duurzaamheid in energie-, materiaal- en ruimtegebruik moet hand in hand gaan met deze nieuwe ontwikkelingen.

Crystal Court is een vertaling van deze visie. Een groot programma is op een kleine locatie ontwikkeld, resulterend in een ruimtelijk gebouw dat, mede door het gebruik van hout, een lichte en luchtige uitstraling heeft. De vier houten sculpturen, verbonden door een kas en wintertuin, bieden een unieke ruimtelijke ervaring. Het gebruik van hout, dat ook geluidsabsorberend werkt, maakte het mogelijk de dichtheid te verhogen zonder het massief te laten ogen.

De grote overstekken, mogelijk gemaakt door een lichtgewicht gevelafwerking, dragen bij aan een onderhoudsarme constructie. De integratie van natuurlijke elementen uit het park met zwevende, houten volumes creëert een serene sfeer als tegenwicht voor het stadsleven. Hout verbeeldt als geen ander materiaal de verbinding tussen bouwen en natuur, versterkt door waterpartijen. Het gebruik van natuurlijke tinten en materialen zorgt voor een project dat enerzijds stedelijk is, maar anderzijds ruimte en natuur binnenlaat.

Het project demonstreert dat hoge dichtheid in stedelijke bouw, gecombineerd met hout als gevel- en dakafwerking, kan bijdragen aan een nieuw stedelijk imago. Het biedt onbeperkte indelingsvrijheid, uitstekende energieprestaties en integreert groen en water, waardoor het een symbool van duurzaamheid wordt. Crystal Court illustreert de voordelen van hout in stedelijke verdichting en zet de toon voor toekomstige duurzame stadsontwikkeling.

Houttoepassingen binnen het project
Gevel- en dekbekleding